پیشنهاداتی برای توسعه صنعت بازیافت ضایعات

بازیافت چیست ضایعات در واقع شامل مراحل و فرآیندهای متعددی است که طی آن ضایعات مختلف فرآوری می شوند تا دوباره وارد چرخه تولید و مصرف شوند. به این ترتیب هم در منابع اعم از انرژی و هزینه صرفه جویی می شود و هم از انتشار و رهاسازی این مواد در طبیعت جلوگیری می شود. بسیاری از کشورها تاکنون به موفقیت های چشمگیری در این زمینه دست یافته اند. با این حال، برخی از کشورها هنوز با ضعف های زیادی روبرو هستند. کشور ما تقریباً بخشی از راه را طی کرده است و برای موفقیت بیشتر باید مسیر طولانی تری را طی کند. در این راستا پیشنهادهایی برای توسعه صنعت بازیافت ضایعات ارائه می شود.

به کارگیری علم اقتصاد رفتاری برای تفکیک و بازیافت ضایعات

اولین پیشنهادی که می تواند به کاهش ناهمواری مسیر توسعه صنعت بازیافت ضایعات در کشور ما و سایر کشورها کمک کند، بهره مندی از اقتصاد رفتاری است. به زبان ساده تر، زمینه مناسبی برای این کار فراهم شود. تفکیک ضایعات در مبدا و تفکیک آن که در مقالات مختلف این سایت بر آن تاکید شده است از جمله این بسترها می باشد.

اقتصاد رفتاری همانطور که از نامش پیداست به رفتار افراد مربوط می شود. در واقع، اقتصاددانان علم اقتصاد و روانشناسی را با هم ترکیب می کنند تا بر رفتار مردم تأثیر بگذارند. این علم توسط شهرداری های سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است.

تشویق شهروندان به کاهش تولید ضایعات و تفکیک ضایعات در مبدا یکی از اهداف اقتصاد رفتاری در حوزه پسماند است. بدون شک اجرای چنین اقتصادی برای کشور ما نه تنها موثر نیست بلکه ضروری است. کشوری که متاسفانه تنها 35 میلیون تن زباله در یک سال تولید می کند. سایر ضایعات نیز حجم بالایی دارند. در برخی از کشورها اقدامات جالبی در این زمینه در حال انجام است. به عنوان مثال توزیع رایگان کیسه و ضایعات است.

بهره مندی از افراد متخصص در این زمینه می تواند نتایج ارزشمندی را به همراه داشته باشد.

استفاده از متدهای مختلف آموزشی و اطلاع رسانی

امروزه اکثریت قریب به اتفاق مردم و اقشار جامعه از گوشی های هوشمند استفاده می کنند و در شبکه های اجتماعی مختلف عضویت دارند. این بهترین فرصت برای ارائه آموزش و اطلاعات در زمینه مدیریت ضایعات و بازیافت است. به این ترتیب زیرساخت های فرهنگی این کار ایجاد می شود. کودکان و نوجوانان بهترین اقشار جامعه هستند که با کمک آنها و از طریق فرهنگ سازی می توان سطح اطلاعات خانواده ها را در این زمینه افزایش داد. ژاپن دقیقاً همین سیاست را دنبال کرد و امروزه به عنوان یکی از موفق ترین کشورها در بازیافت ضایعات و همچنین مدیریت آن شناخته می شود.

الگو گرفتن از تجارب کشورهای موفق در زمینه مدیریت ضایعات

همانطور که در ابتدا ذکر شد ، کشورهای مختلف به نتایج خوبی دست یافته اند. الگوبرداری از آنها در این زمینه پیشنهاد دیگری برای توسعه صنعت بازیافت در کشورمان خواهد بود. سوئیس، کانادا، آلمان، ژاپن و استرالیا از جمله کشورهایی هستند که پرچم خود را به اهتزاز درآورده اند و از ضایعات تولید شده در کشور خود و حتی گاهی ضایعات وارداتی نهایت استفاده را می برند.

استقبال و حمایت از طرح های پژوهشی و پایان نامه های دانشگاهی در ارتباط با ضایعات

یکی از نقاط ضعف کشور ما در صنایع مختلف عدم ارتباط صنعت و دانشگاه است. میلیاردها تومان برای تربیت نیروی متخصص در دانشگاه ها هزینه می شود. متاسفانه از تحقیقات دانشگاهی در صنعت استفاده نمی شود. در حالی که بسیاری از محققین و دانشجویان در بخش های مختلف صنعتی، تحقیقات و اکتشافات و نتایج آنها بلااستفاده مانده است.

در بسیاری از کشورهای صنعتی ارتباط تنگاتنگی بین صنعت و دانشگاه وجود دارد و به همین دلیل توانسته اند پیشرفت کنند. در زمینه بازیافت ضایعات توجه به نتایج تحقیقات دانشگاهی پیشنهادی است که سازمان مدیریت ضایعات و مسئولان مربوطه باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

وضع قوانین جدید مدیریت ضایعات

مدیریت ضایعات و به دنبال آن توسعه بازیافت نیازمند وضع قوانین جدیدی است که با شرایط فعلی جامعه هم خوانی داشته باشد و افراد زیادی را برای مشارکت در این کار درگیر نماید. از طرفی دولت می تواند قوانینی مبنی بر معافیت های مالیاتی برای شاغلین در این زمینه در نظر بگیرد و موانع موجود برای احداث کارخانه های بازیافت را برطرف سازد.