تأثیر افزایش قیمت آهن‌آلات بر کاهش ضایعات آهن چیست؟
اگر به فکر استفاده از ضایعات آهن برای برخی از کاربردهای ساده و روزمره افتاده‌اید یا می‌خواهید با خرید آن در بخشی از هزینه‌های پروژه خود صرفه‌جویی کنید، باید به شما بگوییم که به‌تازگی، میزان ضایعات آهن موجود در بازار به‌شدت کاهش یافته است. کاهش ضایعات آهن دلایل مختلفی دارد که در این مقاله پس از بررسی کاربردهای ضایعات آهن در گذشته و حال حاضر، به این دلایل و علت عدم افزایش قیمت آن با وجود کمیاب شدن، پرداخته شده است.
ضایعات یا قراضه آهن چیست و چه کاربردی دارد؟
افزایش قیمت آهن در سال‌های اخیر باعث شده تا تعریف ضایعات آهن مدام عوض شود. تا سال 96 که قیمت دلار و به دنبال آن تورم شیب صعودی تندی نداشتند، متوسط قیمت میلگرد 2.250 تومان بود و قیمت ضایعات آهن نیز در آن سال در گران‌ترین حالت خود به کیلویی 1.000 تومان رسید. تا آن زمان بسیاری از پروژه‌های ساختمانی در مرحله تخریب و ساخت‌وساز، به‌راحتی برخی از مقاطع فولادی مثل میلگرد، نبشی، قوطی و … که طول غیر نرمال داشتند و کمی زنگ‌زده بودند را به عنوان ضایعات در نظر می‌گرفتند و وضعیت ضایعات ورق سیاه در کارخانه‌های تولید قطعات خودرو، لوازم خانگی و … نیز به همین منوال بود. تا جایی که با وجود قیمت پایین، خرید و فروش ضایعات آهن شغلی پرسود بود.
بعد از رشد سرسام‌آور قیمت دلار و قیمت کالاهای مختلف از اواخر سال 96، آهن نیز تبدیل به کیمیا شد و بسیاری ترجیح می‌دادند از مقاطع فولادی دست‌دوم در پروژه‌های ساختمانی و در بخش‌هایی که نیاز به مقاومت بالا وجود نداشت، استفاده کنند. حتی برخی از مقاطع فولادی دست‌دوم مثل میلگرد، قوطی پروفیل و نبشی پس از زدودن زنگ و تمیزکاری برای ساخت درب و پنجره، شاسی کشی، ساخت تأسیسات و … مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
البته کاربرد اصلی ضایعات آهن در حال حاضر نیز پابرجا است و از آن به عنوان ماده اولیه تولید شمش یا برخی مقاطع طویل مثل میلگرد استفاده می‌شود. اگرچه تولید میلگرد و سایر مقاطع فولادی از آهن قراضه مقرون‌به‌صرفه است؛ اما استفاده از آن به عنوان ماده اولیه به تکنولوژی پیشرفته‌ای برای جداسازی ناخالصی‌های آن هنگام ذوب و پایدارسازی در کوره نیاز دارد تا کیفیت محصول نهایی، پایین نیاید. به همین دلیل تعداد کارخانه‌هایی که با استفاده از ضایعات آهن میلگرد تولید می‌کنند، زیاد نیست.
تأثیر افزایش قیمت آهن بر کاهش ضایعات ساختمان‌سازی چیست؟
افزایش قیمت آهن در حال حاضر به جایی رسیده که کمتر پروژه ساختمانی را می‌توانید پیدا کنید که پس از تخریب، ضایعات چندانی برای فروش داشته باشند. در حال حاضر قیمت ورق سیاه به حدی بالا رفته که خرید آن برای ساخت صفحه ستون، نبشی کشی و … به‌صرفه نیست و بسیاری از پروژه‌های ساختمانی از ضایعات آهن برای چنین کاربردهایی استفاده می‌کنند. وضعیت میلگردهایی که به عنوان نقاط اتصال از آنها استفاده می‌شود نیز تفاوت چندانی ندارد. البته استفاده از ضایعات میلگرد برای آرماتوربندی در صورتی مجاز است که زنگ‌زدگی میلگردها منجر به پوسته‌پوسته شدن آنها نشده باشد.
همچنین افزایش قیمت میلگرد باعث شده تا اکثر انبوه‌سازان و پروژه‌های عمرانی بزرگ، به سراغ دستگاه‌های خاموت زن پیشرفته و دارای ظرفیت بالا بروند تا ضایعات میلگرد آنها کاهش یابد. خم‌کاری و برشکاری میلگرد با استفاده از سنگ فرز و ابزارهای دستی خم کن میلگرد، دیگر چندان به‌صرفه نیست. چراکه این روش‌ها علاوه بر بالا بردن هزینه نیروی کار، ضایعات میلگرد زیادی تولید می‌کنند.
افزایش قیمت آهن چه تأثیری بر کاهش ضایعات صنعتی داشته است؟
احتمالاً خودروسازی پس از ساختمان‌سازی، در رتبه دوم بزرگترین صنایع مصرف‌کننده آهن و فولاد قرار می‌گیرد. ورق سیاه و محصولات آن مثل ورق اسیدشویی، ورق گالوانیزه، ورق روغنی و … در کنار لوله و قوطی پروفیل، کاربرد زیادی در خودروسازی دارند و چرخیدن چرخ این صنعت، به آنها بستگی دارد. تا پیش از اوج‌گیری قیمت آهن و فولاد در سال‌های اخیر، اگر از جلوی یک کارخانه تولیدکننده قطعات خودرو رد می‌شدید احتمالاً چند تریلی را می‌دیدید که با بار ضایعات ورق، از این کارخانه‌ها خارج می‌شوند.
خریداران ضایعات آهن از این کارخانه‌ها تا پیش از گرانی آهن پول زیادی به جیب می‌زدند؛ اما در حال حاضر، تولید حجم بالای قراضه برای کارخانه‌های خودروسازی و صنایع وابسته به آنها، چندان به‌صرفه نیست. چراکه با وجود افزایش سرسام‌آور قیمت خودرو، آنها باید سود خود را نیز در نظر بگیرند و تبدیل آهن گران‌قیمت به ضایعات در حجم بالا، از این سود می‌کاهد. انبوه‌سازان نیز با چنین منطقی میزان ضایعات آهن خود را در سال‌های اخیر کاهش داده‌اند.
چرا با وجود کاهش ضایعات آهن، قیمت آن نیز کاهش یافته است؟
با وجود توضیحاتی که در بالا دادیم، انتظار می‌رود که قیمت ضایعات آهن نیز افزایش یافته باشد؛ چراکه کاهش عرضه هر کالایی و کمتر شدن آن نسبت به میزان تقاضا، باید منجر به افزایش قیمت شود. تا پیش از جنگ روسیه و اوکراین، قیمت ضایعات آهن رو به افزایش بود اما تحریم صنعت فولاد روسیه باعث شد تا این کشور قیمت مقاطع فولادی خود را به‌شدت کاهش داده و آنها را در بازار سیاه به فروش برساند.
روسیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در جهان است و به همین دلیل، کاهش قیمت محصولات فولادی آن باعث شد تا روند صعودی قیمت جهانی فولاد و به تبع آن ضایعات آهن نیز کاهش یابد. به نحوی که قیمت مقاطع فولادی در داخل ایران نیز با وجود چالش‌های متعدد و هر روزه، چندان بالا نرفت.
اگر قصد خرید مقاطع فولادی دارای قیمت مناسب برای پروژه‌تان را دارید، می‌توانید به سایت آسرون مراجعه کنید. قیمت تیرآهن و سایر مقاطع فولادی مثل میلگرد در این سایت به قیمت درب کارخانه نزدیک است و لازم نیست که نگران کیفیت و اصالت آنها باشید. چراکه کیفیت تمامی مقاطع فولادی ارسالی از انبارهای آسرون، توسط واحد کنترل کیفیت این کارخانه تضمین می‌شود.
